Antidecubituskussens: wat is het en hoe werkt het?

Decubitus, wat is dat?

Decubitus of druknecrose, ook gekend als doorligwond of drukwond, kan optreden ten gevolge van druk-, schuif- en/of wrijfklachten. Een constante druk kan ervoor zorgen dat bloedvaten langdurig worden dichtgedrukt, wat dan weer resulteert in letsels. Bij een constante druk kunnen het weefsel en de spieren onder de huid blijvende schade oplopen.

Het is daarom niet verwonderlijk dat personen in een rolstoel vaak soortgelijke klachten ontwikkelen. In zo’n situaties kan er gezocht worden naar een oplossing en/of preventieve maatregel d.m.v. een antidecubituskussen: een kussentje dat de constante druk opvangt en beter verdeelt om zo de doorbloeding te bevorderen. De genezing kan hierdoor gunstig beïnvloed worden en wondontwikkeling wordt vermeden.

Luchtkusen

Een luchtkussen is huidvriendelijk, niet gevoelig aan temperatuur, wordt minder snel warm of koud en is uitermate hygiënisch omdat het eenvoudig te reinigen is. Dit soort kussen is dus een juiste keuze voor personen die snel of overmatig transpireren, of heel lang stilzitten. Daarbij is de druk in een luchtkussen – indien nodig – meestal bij te regelen met het bijgeleverde pompje. De druk in een luchtkussen wordt volledig afgestemd op het lichaamsgewicht van de gebruiker.

Verder bestaan er binnen het gamma van deze kussens nog verschillende types met extra mogelijkheden. Er is keuze uit:

1) Een instapmodel in pvc voor lage risico patiënten (mosaic kussen).

2) Voor doorlopend gebruik bij hogere risico patiënten kan men kiezen voor een kussen uit perfolatex, beschikbaar in verschillende profielhoogtes. Bij actief-rolstoelen verkiest men vaak een lagere profielhoogte in verband met de lagere rug van de rolstoel. Bij geriatrische rolstoelen zijn middelhoge of hoge profielen meer ondersteunend voor de patiënt.

3) Om de patiënt beter te positioneren bestaan er ook modellen die verdeeld zijn in vier compartimenten. Door het gebruik van een luchtslot kan men bijvoorbeeld een bekkenscheefstand corrigeren terwijl er toch een gelijke druk over het ganse oppervlakte behouden wordt.

Kussen van visco-elastische mousse

Een antidecubituskussen bestaande uit visco-elastische mousse is vergelijkbaar met een (hoofd)kussen uit memory-foam; het geeft na enkele seconden een perfecte drukverdeling, waardoor er geen punten ontstaan met een hogere druk. Bij elk gebruik treedt deze automatische drukteregeling steeds opnieuw op; na gebruik neemt dit kussen immers steeds zijn oorspronkelijke vorm terug aan.

Dit kussen is echter wel temperatuurgevoelig en wordt daarom sneller hard wanneer het ongebruikt in een koude omgeving ligt. Onder invloed van de lichaamstemperatuur wordt het kussen zachter en start de drukverdeling.

De kussens met visco-elastische mousse zijn verkrijgbaar in verschillende zachtere of hardere uitvoeringen en verschillende diktes. Er bestaat eveneens een specifiek model voor rolstoelgebruik; volledig aangepast aan de vorm van het zitzeil, waardoor het aan de bovenkant vlak blijft als het in de rolstoel ligt. Dit is het beste uitgangspunt voor de drukverdeling en dus de reden voor het maken van een specifieke uitvoerig in functie van de rolstoel.

Anatomisch gevormd, druk verdelend kussen met gel-packs

De onderbouw van dit soort kussens bestaat vaak uit een anatomisch gevormde Foam-basis. Hierop kan men meestal met corrigerende wiggen (extra stukken foam, aan te brengen in het kussen) ook individuele aanpassingen aanbrengen om een betere positionering te bekomen. Zo kan een foute houding gecorrigeerd worden terwijl er toch een gelijke drukverdeling behouden wordt.

Op deze aangepaste basis worden dan de gel- of fluid-packs aangebracht die na de positionering zorgen voor een optimale drukverdeling. Dit soort kussen dient voor continu gebruik en wordt vooral aan patiënten aangeraden met een hoog risico en met het oog op langdurig gebruik.